Categorie: publicaties | Gepubliceerd: 22 november 2019

De wereldwijde invloed van circulaire EU

Het streven van de Europese Unie om zo snel mogelijk de transitie naar een circulaire economie te maken, heeft ook verder buiten de Europese grenzen invloed. Bijvoorbeeld op de export van ontwikkelingslanden.

Dat blijkt uit een rapport van het Instituut voor Europees Duurzaamheidsbeleid (IEEP), dat onderzocht welke effecten de circulaire economie wereldwijd kan hebben. Zo zullen bij een circulaire economie materialen langer in gebruik blijven, wat de vraag naar primaire grondstoffen verlaagt. Daardoor zullen ontwikkelingslanden minder grondstoffen naar de EU exporteren. Dat kan enerzijds een positief milieu-effect hebben doordat ook minder grondstoffen gewonnen hoeven te worden, maar anderzijds een negatief effect op hun economie hebben.

Ook de handel in recyclaat kan grote effecten wereldwijd hebben. De EU was tot voor kort sterk afhankelijk van verwerking in het buitenland voor recycling van met name plastic. Maar in navolging van China gooien steeds meer Aziatische landen de grenzen op slot voor deze stromen. Volgens IEEP hebben secundaire grondstoffen echter wel degelijk de mogelijkheid om een waardevolle hulpbron te worden voor ontwikkelingslanden, zolang het afval dat ze daarvoor ontvangen van voldoende kwaliteit is en ze genoeg verwerkingscapaciteit hebben. Landen die afval importeren hebben vaak ook veel productiecapaciteit, waardoor het economisch een goed idee kan zijn om de secundaire grondstoffen dichtbij te verwerken tot nieuwe producten.

Handel

Middels handelsovereenkomsten kan de EU de effecten van de circulaire economie buiten de EU in goede banen leiden. Er zou meer aandacht moeten komen voor circulaire elementen in handelsovereenkomsten - momenteel wordt de circulaire economie pas genoemd in twee van de circa tachtig bestaande overeenkomsten (met Mexico en Nieuw-Zeeland). In de toekomst zouden concretere circulaire eisen aan deze overeenkomsten gesteld kunnen worden. Daarvoor is het volgens het IEEP wel van belang dat er duidelijke internationale standaarden en definities komen omtrent recycling en circulariteit. Nu staan onduidelijkheden hieromtrent vaak nog efficiënte handel in de weg. Ook moet er meer eenheid komen in het Europese beleid omtrent de circulaire economie, handel en ontwikkeling.