VN-lidstaten akkoord met verdrag tegen plasticvervuiling

De aangenomen resolutie van de Verenigde Naties (VN), ‘End plastic pollution: Towards an internationally legally binding instrument’, schetst de ontwikkeling van een verdrag, dat maatregelen moet gaan omvatten die onder meer betrekking hebben op de volledige levenscyclus van plastic, waaronder het ontwerp, de productie en het afvalbeheer. In de loop van dit jaar gaat een Intergouvernementeel Onderhandelingscomité (INC) aan de slag om tegen eind 2024 met een concept van een juridisch bindende wereldwijde overeenkomst te komen. Staatshoofden, milieuministers en andere vertegenwoordigers van 175 VN-lidstaten hebben gisteren (2 maart) deze resolutie onderschreven tijdens het tweede deel van de vijfde VN-milieuvergadering, die in de Keniaanse stad Nairobi plaatsvond.

Het voorstel van deze resolutie is afkomstig van Peru en Rwanda, die afgelopen september een eerste ontwerp voor dit VN-verdrag tegen zwerfafval op zee presenteerden. Milieuminister van Rwanda Jeanne d’Arc Mujawamariya: “We kijken uit naar de samenwerking met het INC en zijn optimistisch over de mogelijkheid om een ​​juridisch bindend verdrag tot stand te brengen als kader voor het stellen van nationale ambities, monitoring, investeringen en kennisoverdracht om een ​​einde te maken aan plasticvervuiling.”

Parallel aan de onderhandelingen om tot een internationaal bindende overeenkomst te komen, zal het VN-milieuprogramma (Unep) samenwerken met elke bereidwillige regering en het bedrijfsleven om af te stappen van wegwerpplastic, particuliere financiering te mobiliseren en belemmeringen voor investeringen in onderzoek en in een nieuwe circulaire economie weg te nemen, laat Unep-uitvoerend directeur Inger Andersen weten. “Het mandaat van INC gunt geen enkele belanghebbende een pauze van twee jaar. Dit is de belangrijkste multilaterale milieuovereenkomst sinds het Verdrag van Parijs. Het is een verzekering voor deze en toekomstige generaties, zodat ze met plastic kunnen leven en er niet door gedoemd zijn.”  In oktober 2020 werd ook al duidelijk dat bedrijven als Coca-Cola en Unilever voor de komst van zo’n verdrag zijn.

Eind dit jaar zal het VN-milieuprogramma (Unep) een forum bijeenroepen dat openstaat voor alle belanghebbenden, om kennis en best practices te delen. Als het INC haar werk heeft voltooid, zal het Unep een diplomatieke conferentie bijeenroepen om de uitkomst aan te nemen en voor ondertekening open te zetten.

Diplomatieke rol

De Europese Unie heeft naar eigen zeggen een belangrijke diplomatieke rol gespeeld om steun voor deze overeenkomst te krijgen. Eurocommissaris Frans Timmermans: “Het is bemoedigend om te zien hoe de wereldgemeenschap samenkomt in deze tijd van crisis. Sinds de presentatie van de Europese plasticstrategie in 2018 is de EU een drijvende kracht geweest om de plasticvervuiling aan te pakken. We zijn vastbesloten te blijven aandringen op ambitieuze wereldwijde actie, aangezien we allemaal bij de strijd tegen de klimaat- en biodiversiteitscrises betrokken moeten zijn.”

De EU en haar lidstaten zijn van mening dat een mondiaal instrument actie op nationaal, regionaal en mondiaal niveau moet bevorderen en landen in het bijzonder in staat moet stellen om uitvoeringsbeleid vast te stellen op basis van nationale specifieke omstandigheden, terwijl een circulaire benadering van kunststoffen wordt toegepast.

Reacties

In een reactie dringt het Wereldnatuurfonds (WWF) bij de regeringen erop aan om dit “krachtige momentum” voor het elimineren van plasticvervuiling aan te grijpen en even krachtig en vastberaden op te treden bij het ontwikkelen van de volledige inhoud van het verdrag tegen 2024. Door akkoord te gaan met de ontwikkeling van een juridisch bindend wereldwijd verdrag inzake plasticvervuiling, maken onze wereldleiders de weg vrij voor een schonere en veiligere toekomst voor mens en planeet”, zegt Marco Lambertini, directeur-generaal van WWF. Giulia Carlini (Rethink Plastic Alliance): “Dit is een keerpunt in de strijd tegen plasticvervuiling, maar alleen als landen de uitdaging aangaan. We hopen dat beleidsmakers hun beloften nakomen en gaan handelen om een ​​einde te maken aan de plasticvervuiling bij de bron, met de nadruk op het verminderen van de productie en het herontwerpen van producten zodat ze niet-toxisch, herbruikbaar en duurzaam zijn.”