Categorie: publicaties | Gepubliceerd: 01 juni 2023

'Circulair is niet hetzelfde als duurzaam'

Er is een heldere definitie van het begrip 'circulariteit' nodig, één waarbij meer aandacht is voor regionale verschillen, doelstellingen en nieuwe technieken.

 

Het huidige circulariteitsbegrip is te veel gefocust op 'oppervlakkige' zaken als inzamel- en recyclingpercentages en het gehalte hernieuwbare grondstof. "Wanneer circulariteit met deze indicatoren wordt beschreven, wordt de systeemwerkelijkheid onvolledig in beeld gebracht, en worden zogenoemde terugkaatseffecten, die de milieuvoordelen reduceren of zelfs helemaal te niet doen, zelfs over het hoofd gezien." Dat stellen vier wetenschappers van Brunel University London, Politecnico di Milano, University of Southern Denmark en Wageningen University & Research (Wur) in een artikel in het wetenschappelijk tijdschrift Waste Management

Ciprian Cimpan, Eleni Iacovidou, Lucia Rigamonti en Ulphard Thoden van Velzen betogen dat circulariteit niet noodzakelijkerwijs een synoniem is van duurzaamheid. "Zodoende leidt het streven naar circulariteit niet altijd tot een duurzame uitkomst." Circulariteit moet wat hun betreft "betekenisvol, inclusief, en praktisch" zijn. Inclusiviteit draait in dit geval bijvoorbeeld om ruimte voor verschillende technieken, ook nieuwe die in de toekomst nog ontwikkeld kunnen worden, maar ook om aandacht voor de situatie in ontwikkelingslanden. Denk bijvoorbeeld aan de export van afval uit Europa naar landen in Azië. 

Scorekaart

Als een voorbeeld van een betekenisvolle en praktische aanpak hebben de wetenschappers een 'scorekaart' voor de circulariteit van producten opgesteld, die aspecten meeneemt die van belang zijn voor de duurzaamheid. Daarbij wordt gekeken naar de hele levenscyclus van het product. De score is gebaseerd op zeven hoofdvragen (hoewel enkele vragen ook subvragen bevatten) over het materiaalgebruik, ontwerp voor recycling, mogelijkheden voor hergebruik en de afzet van recyclaat.

Volgens de wetenschappers gaat het om een 'boerenverstand-aanpak', die lijkt op de ladder van Lansink, met een eenvoudige prioritering die in de meeste gevallen stand houdt. Met hun artikel willen ze een wetenschappelijke discussie over circulariteit in gang zetten.