Friezen inspireren met circulaire aanpak op WCEF
Op het World Circular Economy Forum in Sao Paulo heeft Friesland als eerste provincie ter wereld laten zien hoe een regionale aanpak een slinger aan de circulaire economie kan geven.
Met een Circularity Gap Report van Circle Economy over Friesland in de hand liet de provincie de wereld gisteren (15 mei) op het World Circular Economy Forum (WCEF) zien dat het op het gebied van circulariteit zowel op nationaal als internationaal niveau koploper is. De circularity metric van Friesland – het percentage hergebruikte materialen in de totale materiaalconsumptie – komt uit op 10,6 procent. Wat betekent dat meer dan een tiende van de grondstoffen in de provincie wordt teruggewonnen en opnieuw gebruikt. Daarmee is Friesland niet alleen koploper binnen Nederland, maar ook wereldwijd voorbeeldregio. Ter vergelijking: het Nederlands gemiddelde ligt op 9,8 procent, het wereldwijde op 6,9 procent.
Fries geheim?
Hoe het komt dat Friesland relatief veel hergebruikt materiaal inzet? De provincie werkt al ruim tien jaar volgens het Triple Helix-model, waarin bedrijven, overheden en kennisinstellingen intensief samenwerken aan circulaire oplossingen. Inmiddels zijn meer dan 180 partijen aangesloten bij Circulair Friesland, het regionale netwerk dat als aanjager fungeert. Deze samenwerkingscultuur zorgt volgens dat netwerk voor innovatiekracht, snelle implementatie en een sterke betrokkenheid van het lokale bedrijfsleven. Friesland zet in op sectoren waar de impact het grootst is, zoals bouw, watertechnologie, agrifood en circulaire plastics.
Met 25,4 procent haalt Friesland een substantieel aandeel van haar energie uit hernieuwbare bronnen. Ook scoort de provincie hoog als het gaat om economische concurrentiekracht: Friesland scoort 95 op de EU Regional Competitiveness Index, die meet hoe goed een regio het bedrijfsleven ondersteunt, inclusief bedrijven in de circulaire economie. Een hoge score toont aan dat een regio sterk is op het gebied van innovatie, infrastructuur en een duurzaam en stimulerend ondernemersklimaat.
Concrete voorbeelden
Het rapport bevat enkele voorbeelden van bedrijven die de Friese aanpak illustreren. Uiteraard wordt daarin de publieke afvalverwerker Omrin genoemd, dat met een afvalscheidingsgraad van 78 procent – ruim boven het Nederlandse en EU gemiddelde van respectievelijke 57 procent en 49 procent – relatief veel afval omzet in grondstoffen. Directeur John Vernooij, tevens voorzitter van stichting Circulair Friesland en onlangs nog gelauwerd als 'Circular Hero', mocht er in een accelerator-sessie op het WCEF meer over vertellen. Een ander voorbeeld is de WaterCampus Leeuwarden, het Europees centrum voor watertechnologie, waar meer dan 350 organisaties samenwerken aan circulaire oplossingen voor watergebruik en -beheer. Verder neemt biobased bouwen een vlucht in de provincie dankzij de Fryske Vezelhennepdeal. Hiermee kiezen betrokken partijen voor de toepassing van lokaal geproduceerde vezelhennepisolatie in ten minste duizend bouw- en renovatieprojecten in Friesland.
Het onderzoek van Circle Economy, een wereldwijd onafhankelijke organisatie op het gebied van monitoring van circulariteit, geeft overigens niet alleen inzicht in de circulaire inspanningen van Friesland, maar vormt ook een concreet werkbaar model waarmee andere regio’s wereldwijd hun circulaire transitie kunnen versnellen. De Friezen hebben in Sao Paulo laten weten graag de samenwerking op te zoeken met andere regio’s in de wereld, zoals dat ook al binnen Nederland gebeurt. Circle Economy heeft daartoe de Circular Alliance of Regions (CARe) opgericht. Friesland moet daarin gaan samenwerken met zeven andere regio’s, waaronder: Vlaanderen, Normandië, Londen en Californië.
Mondiale trend: minder circulair
Circle Economy presenteerde eerder deze week al een Circularity Gap Report 2025 waaruit volgt dat van de 106 miljard ton materialen die de wereldeconomie jaarlijks gebruikt, nog maar 6,9 procent materiaal afkomstig is uit gerecycled bronnen. Dat is 2,2 procentpunt minder dan tien jaar geleden. De wereldeconomie gebruikt steeds meer materiaal en genereert veel meer afval dan recyclingsystemen aankunnen. Zo kan het dat er meer wordt gerecycled in de wereld, maar de zogenoemde circulariteitsgraad toch afneemt. Meer recyclen kan volgens de organisatie dus slechts een deel van de oplossing zijn. Uiteindelijk moet ook het totale materiaalverbruik in de wereld worden teruggebracht.
